: English
بسیاری از افراد هنگام استفاده از زیورآلات دچار حساسیت پوستی، خارش، قرمزی یا التهاب میشوند. این مشکل معمولاً به دلیل واکنش سیستم ایمنی بدن به برخی فلزات موجود در طلا، نقره یا دیگر زیورآلات است. در این مقاله بهطور کامل به دلایل حساسیت، روشهای درمان، معرفی پمادها و راههای جلوگیری از آن میپردازیم.
حساسیت پوستی به زیورآلات چیست؟
حساسیت پوستی یا درماتیت تماسی زمانی رخ میدهد که پوست در برخورد با فلزی خاص واکنشی آلرژیک نشان دهد. این حساسیت ممکن است از چند ساعت تا چند روز پس از تماس ایجاد شود و علائم آن شامل:
- قرمزی
- خارش
- جوش یا تاول
- سوزش
- پوستهپوسته شدن
شایعترین ماده ایجادکننده حساسیت در زیورآلات نیکل است، اما برخی افراد نسبت به طلا، نقره، استیل و دیگر فلزات نیز واکنش نشان میدهند.
پماد حساسیت پوستی به فلزات
برای درمان سریع و کاهش التهاب میتوان از پمادها و داروهای موضعی استفاده کرد. مهمترین انواع آن:
پمادهای کورتیکواستروئیدی
برای کاهش التهاب و خارش:
- هیدروکورتیزون
- بتامتازون
- مومتازون
کاربرد: درمان سریع التهاب و قرمزی
پمادهای ضد حساسیت و ضد خارش
- کالامین
- زینک اکساید
کاربرد: آرامکردن خارش و محافظت از پوست
پمادهای ترمیمکننده و مرطوبکننده
برای ترمیم پوست:
- بپانتن
- سیکالفیت
- درمودین
- وازلین طبی
پمادهای آنتیبیوتیک (اگر پوست زخم شده باشد)
- موپیروسین
- تتراسایکلین
حساسیت پوستی به طلا
علت حساسیت پوستی به طلا
گرچه طلا بهطور طبیعی فلزی کمواکنش است، اما حساسیـت هنگامی رخ میدهد که:
- طلا با نیکل، مس، روی یا کبالت آلیاژ شده باشد.
- طلای 14، 18 یا 22 عیار ناخالصی بیشتری داشته باشد.
- پوست فرد نسبت به این ناخالصیها واکنش داشته باشد.
طلای 24 عیار معمولاً حساسیت ایجاد نمیکند.
علائم حساسیت به طلا
- التهاب و قرمزی حول منطقه تماس
- خارش
- پوستهپوسته شدن
- برجستگیهای قرمزرنگ
درمان حساسیت پوستی به طلا
- استفاده از پمادهای ضد التهاب (هیدروکورتیزون، بتامتازون)
- استفاده از وازلین یا کرم محافظ روی محل تماس قبل از استفاده از زیورآلات
- تعویض نوع طلا به:
- طلای 24 عیار
- طلای سفید بدون نیکل
- طلاهای هیپوالرژنیک
حساسیت پوستی به نقره
علت حساسیت پوستی به نقره
حساسیت به خود نقره بسیار نادر است؛ بیشتر اوقات:
- نقره 925 دارای مس یا نیکل است که سبب حساسیت میشود.
- تعریق بدن باعث آزاد شدن یونهای فلزی آلیاژی میشود.
علائم حساسیت به نقره
مانند طلا:
- قرمزی
- خارش
- سوزش
- تیرگی پوست در برخی نقاط
درمان حساسیت پوستی به نقره
- پمادهای ترمیمکننده و ضد التهاب
- استفاده نکردن از نقره در هنگام تعریق
- استفاده از زیورآلات:
- نقره تیتانیومی
- نقره استرلینگ بدون نیکل
- نقره با روکش رودیوم یا پلاتین
حساسیت پوستی به فلزات دیگر
نیکل
شایعترین عامل حساسیت در جهان
آلیاژهای حاوی نیکل:
- برخی طلاهای 14 و 18 عیار
- زیورآلات استیل ارزان
- بدلیجات
درمان:
- پرهیز از استفاده
- انتخاب زیورآلات Nickel-free
- پمادهای ضد التهاب
استیل ضدزنگ (Stainless steel)
اگر حاوی نیکل باشد میتواند حساسیتزا باشد.
راهحل:
- انتخاب استیل پزشکی (Surgical steel)
- استفاده از روکش طلا یا رودیوم
مس
گاهی سبز شدن پوست و حساسیت جزئی ایجاد میکند.
راهحل:
- شستوشوی دورهای
- استفاده روی پوست خشک
- رزین یا لاک بیرنگ روی سطح داخلی
تیتانیوم
یکی از بیخطرترین فلزات برای پوستهای حساس؛ برای افراد با آلرژی شدید توصیه میشود.
راههای جلوگیری از حساسیت پوستی به زیورآلات
از فلزات هیپوالرژنیک استفاده کنید:
- طلا 24 عیار
- پلاتین
- تیتانیوم
- استیل پزشکی بدون نیکل
در صورت حساس بودن پوست:
- قبل از استفاده، سطح زیورآلات را با لاک ناخن بیرنگ یا رزین محافظ پوشش دهید.
- هنگام تعریق زیاد (ورزش، کار سنگین) از زیورآلات استفاده نکنید.
- زیورآلات را مرتب تمیز کنید تا تماس پوست با نمک و آلودگی کمتر شود.
رعایت بهداشت پوست:
- پوست را خشک نگه دارید.
- از کرمهای مرطوبکننده و ترمیمکننده استفاده کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر:
- زخم باز یا ترشح ایجاد شد.
- التهاب بیش از ۳ روز ادامه داشت.
- درد شدید یا تب مشاهده شد.
در این شرایط ممکن است عفونت پوستی رخ داده باشد و نیاز به درمان دارویی داشته باشد.
کلام آخر
حساسیت به زیورآلات موضوعی شایع است و بیشتر به دلیل نیکل، مس یا آلیاژهای ناخالص ایجاد میشود. بهترین راه درمان:
- شناسایی فلز حساسیتزا
- پرهیز از استفاده
- استفاده از پمادهای ضد التهاب و ترمیمکننده
با انتخاب فلزات مناسب و رعایت نکات مراقبتی، میتوانیم بدون مشکل از زیورآلات موردعلاقهمان استفاده کنیم.