گردنبند یکی از رایجترین و محبوبترین زیورآلات است که در طول روز با عرق بدن، چربی پوست، گردوغبار، مواد آرایشی، عطر و رطوبت تماس پیدا میکند و به مرور زمان کدر، سیاه یا بیجلا میشود. خوشبختانه برای تمیز کردن گردنبندهای طلا، نقره، استیل، مس، بدل و حتی گردنبندهای سنگی نیازی به مواد شیمیایی حرفهای نیست و در خانه با روشهای ساده و کمهزینه میتوان دوباره آنها را مثل روز اول درخشان کرد. در این مقاله تمامی نکات شستشو، روشهای مخصوص هر جنس گردنبند، نکات مراقبتی و اشتباهات رایج را با جزئیات بررسی میکنیم.
چرا گردنبندها کثیف یا کدر میشوند؟
گردنبند بیشتر از هر زیورآلاتی با پوست و عرق تماس دارد و همین عوامل باعث تجمع رسوبات روی سطح فلز میشود. مهمترین دلایل کثیف شدن گردنبند عبارتند از:
- تعریق بدن و چربی پوست
- تماس با لوسیون، کرم، عطر و ادکلن
- گردوغبار محیط
- آلودگی هوا
- کاهش جلا به مرور زمان
- اکسید شدن یا واکنش شیمیایی فلز
- ماندن بیش از حد در جعبه بدون استفاده
شناخت علت کدری کمک میکند بهترین روش تمیز کردن را انتخاب کنیم.
نکات مهم قبل از شروع تمیز کردن گردنبند
قبل از شستشو بهتر است چند نکته مهم را رعایت کنید:
- ابتدا نوع فلز گردنبند را مشخص کنید (طلا، نقره، استیل، بدل و غیره).
- اگر سنگ قیمتی روی گردنبند نصب شده، باید مطابق جنس سنگ شستشو دهید.
- گردنبند ضدآب باید جدا از گردنبندهای دارای پوشش آبکاری شسته شود.
- برای گردنبندهای ظریف یا زنجیرهای نازک از فشار زیاد یا برس زبر استفاده نکنید.
- قبل از شستشو، گردنبند را از هم باز و گرهها را باز کنید.
تمیز کردن گردنبند طلا
طلا به مرور زمان لکه نمیگیرد اما کدر و چرب میشود. برای تمیز کردن طلا مراحل زیر را انجام دهید:
- یک کاسه آب گرم آماده کنید.
- مقدار کمی مایع ظرفشویی ملایم اضافه کنید.
- گردنبند را 10 تا 15 دقیقه داخل آن قرار دهید.
- با یک مسواک نرم بین زنجیر را آرام تمیز کنید.
- با آب تمیز بشویید.
- با پارچه نخی نرم خشک کنید.
برای درخشندگی بیشتر طلا میتوان از دستمال پولیش طلا استفاده کرد.
استفاده از مواد قوی مثل وایتکس، آمونیاک غلیظ یا الکل توصیه نمیشود.
تمیز کردن گردنبند نقره
نقره در تماس با هوا و رطوبت اکسید شده و رنگ آن به خاکستری یا مشکی میزند. برای تمیز کردن آن:
روش اول (جوش شیرین و فویل آلومینیوم)
- یک ظرف را با فویل بپوشانید.
- آب داغ داخل آن بریزید.
- یک قاشق جوش شیرین اضافه کنید.
- گردنبند را داخل آن بگذارید.
- واکنش الکتروشیمیایی باعث تمیز شدن نقره میشود.
- در پایان خشک و پولیش کنید.
روش دوم (خمیر جوش شیرین)
- جوش شیرین و مقدار کمی آب را خمیر کنید.
- با پارچه نرم روی گردنبند بمالید.
- سپس بشویید و خشک کنید.
تمیز کردن گردنبند استیل
استیل ضدزنگ است اما لکه و چربی روی آن مینشیند. بهترین روش:
- گردنبند را با آب گرم و صابون بشویید.
- با مسواک نرم تمیز کنید.
- بشویید و بلافاصله با پارچه خشک کنید تا لکه آب نماند.
در صورت کدر شدن میتوان از چند قطره سرکه سفید نیز استفاده کرد.
تمیز کردن گردنبند بدل
گردنبندهای بدل معمولاً دارای آبکاری هستند و نباید زیاد خیس بمانند. بهترین روش:
- یک پارچه مرطوب آغشته به کمی مایع ظرفشویی
- تمیز کردن سطح گردنبند
- شستشوی سریع با آب
- خشک کردن کامل
برای جلوگیری از کدر شدن سریع:
- از تماس با عطر، عرق و آب جلوگیری شود.
تمیز کردن گردنبند سنگی
برخی سنگها مثل عقیق، یشم یا یاقوت قابل شستشو هستند اما سنگهای متخلخل مانند:
- فیروزه
- مروارید
- اوپال
نباید در آب غوطهور شوند.
برای سنگهای حساس:
- با پارچه نمدار تمیز کنید.
- سپس خشک کنید.
- از مواد شوینده شیمیایی استفاده نکنید.
باز کردن گره گردنبند قبل از شستشو
اگر زنجیر گردنبند گره خورده باشد:
- چند قطره روغن زیتون یا پودر تالک روی گره بریزید.
- با سوزن خیاطی آرام باز کنید.
- بعد از باز شدن، گردنبند را تمیز بشویید.
تمیز کردن گردنبند با روشهای فوری و خانگی
1. خمیر دندان
برای طلا و استیل مناسب اما برای نقره و بدل بهتر است استفاده نشود.
مقدار کمی را با پارچه نرم روی سطح بمالید و سپس بشویید.
2. سرکه سفید
سرکه آنتی باکتریال و مناسب برای حذف چربی و رسوبات است.
استفاده برای:
- طلا
- استیل
- نقره (با احتیاط)
اما برای بدل توصیه نمیشود.
3. آب اکسیژنه
برای پاک کردن آلودگیهای عمقی خوب است اما باید رقیق و با احتیاط استفاده شود.
اشتباهاتی که هنگام تمیز کردن گردنبند نباید انجام داد
بسیاری از افراد هنگام تمیز کردن زیورآلات این اشتباهات را انجام میدهند:
- گذاشتن طولانیمدت گردنبند بدل داخل آب
- استفاده از وایتکس یا مواد سفیدکننده
- برس زبر برای زنجیرهای نازک
- خشک نکردن کامل بعد از شستشو
- استفاده از شوینده اسیدی قوی بدون آگاهی
- شستن مروارید و فیروزه با آب زیاد
این موارد ممکن است باعث:
- تغییر رنگ
- جدا شدن سنگها
- کدر شدن سطح فلز
- پوسته شدن آبکاری
میشود.
نحوه خشک کردن گردنبند بعد از شستشو
حتی اگر بهترین روش تمیز کردن را انجام دهید اما گردنبند را بهدرستی خشک نکنید، لکه آب روی آن باقی میماند. بهترین روش:
- ابتدا با دستمال نخی نرم کاملاً آب را بگیرید.
- ۵ تا ۱۰ دقیقه روی دستمال خشک بگذارید.
- برای طلا، نقره و استیل میتوانید از دستمال پولیش استفاده کنید.
نکات نگهداری و جلوگیری از کثیف شدن گردنبند
برای اینکه گردنبند دیرتر کدر شود:
- قبل از حمام و خواب گردنبند را در بیاورید.
- قبل از استفاده عطر و اسپری بزنید، بعد گردنبند بیندازید.
- زیورآلات را جداگانه در کیسه زیپدار نگهداری کنید.
- از قرار دادن طلا و نقره در یک ظرف مشترک خودداری کنید.
- هر چند ماه یکبار گردنبند را پولیش کنید.
- برای نقره میتوانید بسته ضد رطوبت داخل جعبه قرار دهید.
کلام آخر
تمیز کردن گردنبند در خانه کار سختی نیست و با کمی دقت و شناخت نوع فلز میتوان آن را بدون آسیب مثل روز اول درخشان کرد. طلا، نقره، بدل، استیل و گردنبندهای سنگی هرکدام روش تمیز کردن مخصوص خود را دارند و استفاده از مواد قوی یا روشهای نادرست ممکن است باعث آسیب دائمی شود.
اگر بهطور منظم زیورآلات را تمیز کنید و اصول نگهداری را رعایت نمایید، گردنبندهای شما همیشه تمیز، درخشان و زیبا خواهند ماند.