طلا، فلزی گرانبها و جاودانه که همواره نماد ثروت، زیبایی و شکوه بوده است، در نگاه اول مقاوم و بدون آسیبپذیری به نظر میرسد. اما حقیقت آن است که همین فلز درخشان، دشمنان پنهانی دارد که میتوانند به مرور زمان جلای آن را کاهش داده و سطحش را کدر کنند. در این مقاله به بررسی عوامل اصلی کدر شدن طلا و روشهای مقابله با آن میپردازیم.
چرا طلا کدر می شود؟
برخلاف باور عموم، طلا بهخودیخود در برابر بسیاری از واکنشهای شیمیایی مقاوم است و بهراحتی دچار زنگزدگی یا خوردگی نمیشود. با این حال، خلوص پایینتر طلا (مانند طلاهای ۱۴ یا ۱۸ عیار که با فلزات دیگر ترکیب شدهاند) و همچنین تماس مداوم با مواد شیمیایی و شرایط محیطی میتواند باعث تیرگی و کدر شدن آن شود.
عوامل اصلی کدر شدن طلا
۱. گوگرد
گوگرد یکی از متهمان اصلی کدر شدن طلاست. این ماده در هوا، بهویژه در مناطق صنعتی یا شهرهای آلوده، بهوفور یافت میشود. ترکیب گوگرد با آلیاژهای موجود در طلا (مثل نقره و مس) باعث تشکیل لایهای تیره به نام سولفید روی سطح طلا میشود.
۲. کلر
کلر، دشمنی شناختهشده برای طلاست. وجود کلر در آب استخر، شویندهها و حتی برخی محصولات بهداشتی میتواند سطح طلا را تخریب کند. تماس طولانیمدت با کلر، بهخصوص در طلای عیار پایینتر، موجب تضعیف و شکنندگی آن میشود.
۳. جیوه
اگرچه جیوه بهطور مستقیم طلا را تجزیه نمیکند، اما قابلیت ترکیب با آن را دارد و یک آمالگام (مخلوط فلزی) میسازد. این فرآیند موجب از بین رفتن درخشش و حتی ساختار طلا میشود. حتی تماس کوتاه با جیوه میتواند لکههای تیره و غیرقابلبرگشتی ایجاد کند.
۴. برم و مواد شیمیایی مشابه
برم، که در برخی مواد ضدعفونیکننده وجود دارد، به مرور زمان با طلا واکنش نشان داده و جلای آن را کاهش میدهد.
۵. مواد آرایشی و عطرها
ترکیبات موجود در لوازم آرایشی، کرمها و عطرها میتوانند با فلزات ترکیبشده در طلا واکنش دهند و باعث ایجاد لکه و کدری شوند.
۶. آب دریا و رطوبت
آب دریا بهدلیل وجود نمک و املاح معدنی، بهمرور زمان باعث تیرگی و کدر شدن طلا میشود. همچنین رطوبت مداوم میتواند شرایط را برای واکنشهای شیمیایی مخرب فراهم کند.
۷. الکل و برخی شویندهها
استفاده از الکل (اتانول و ایزوپروپانول) و بعضی شویندههای شیمیایی برای پاک کردن طلا، بهجای براق کردن، ممکن است موجب کاهش جلای آن شود.
۸. سایش و ضربه
تماس مداوم با سطوح سخت، خراشها و سایشهای ریز ایجاد میکند که باعث کدر شدن سطح طلا میشوند.
راهکارهای جلوگیری از کدر شدن طلا
- جلوگیری از تماس با مواد شیمیایی: طلا را هنگام شنا در استخر، شستوشو با مواد شوینده یا استفاده از عطر و کرم از بدن جدا کنید.
- تمیز کردن منظم: استفاده از آب ولرم و صابون ملایم به همراه یک پارچه نرم بهترین روش برای تمیز کردن طلاست.
- نگهداری صحیح: طلا را در جعبهای پارچهای یا کیسههای ضد رطوبت نگهداری کنید تا در معرض هوا و رطوبت قرار نگیرد.
- پرهیز از استفاده مداوم: در کارهای روزمره مانند باغبانی، ورزش یا نظافت منزل بهتر است از پوشیدن طلا خودداری کنید.
- مراجعه به جواهرفروشی: هرچند وقت یکبار طلای خود را برای پولیش حرفهای نزد جواهرفروش ببرید تا درخشش اولیهاش بازیابی شود.
سخن پایانی
کدر شدن طلا پدیدهای اجتنابناپذیر نیست، اما با کمی دقت و رعایت نکات مراقبتی میتوان جلای همیشگی این فلز گرانبها را حفظ کرد. به یاد داشته باشید، طلا تنها یک زیور نیست؛ نمادی از ارزش، زیبایی و خاطرات شماست. پس شایسته است که از آن همانند یک سرمایه ارزشمند مراقبت کنید.