طلا یکی از فلزات گرانبها و مقاوم در برابر خوردگی است، اما در برخی شرایط ممکن است رنگ آن تغییر کند. این تغییر رنگ معمولاً به دلیل تماس با مواد شیمیایی، آلودگیهای محیطی، اکسید شدن آلیاژهای همراه، یا پوششهای خارجی رخ میدهد. در این مقاله روشهای مختلفی که برای برگرداندن رنگ طلا استفاده میشوند، بررسی شده و میزان کارایی آنها توضیح داده خواهد شد.
دلایل تغییر رنگ طلا
قبل از پرداختن به روشهای بازیابی رنگ طلا، باید بدانیم چرا رنگ طلا تغییر میکند.
۱. آلیاژهای همراه با طلا
- طلا بهتنهایی فلزی بسیار پایدار است، اما چون در جواهرات معمولاً با فلزات دیگر مانند نقره، مس و نیکل ترکیب میشود، این آلیاژها ممکن است تحت تأثیر عوامل محیطی تغییر رنگ دهند.
۲. تماس با مواد شیمیایی
- مواد شوینده قوی، کلر موجود در آب استخر، عطر و ادکلن، و کرمهای آرایشی میتوانند باعث تغییر رنگ طلا شوند.
- مواد اسیدی مانند سرکه، وایتکس، و آبلیمو نیز ممکن است باعث تیرگی یا تغییر رنگ طلا شوند.
۳. واکنش با پوست و تعریق
- برخی افراد دارای تعریق اسیدی هستند که میتواند با آلیاژهای موجود در طلا واکنش دهد و باعث تغییر رنگ آن شود.
۴. پوشش رودیوم و سایر آبکاریها
- برخی جواهرات طلا، بهویژه طلای سفید، دارای پوشش رودیوم هستند که با مرور زمان فرسوده میشود و باعث تغییر رنگ جواهر میشود.
روشهای بازیابی رنگ طلا
۱. تمیز کردن طلا با آب و صابون
- روش کار:
- یک کاسه آب گرم و مقدار کمی صابون مایع ملایم (مانند مایع ظرفشویی) آماده کنید.
- طلای خود را درون محلول قرار داده و با یک مسواک نرم بهآرامی تمیز کنید.
- آن را با آب ولرم بشویید و با یک پارچه نرم خشک کنید.
- کارایی: این روش برای از بین بردن چربی، گردوغبار و آلودگیهای سطحی مناسب است اما اگر تغییر رنگ ناشی از خوردگی آلیاژها باشد، مؤثر نخواهد بود.
۲. استفاده از جوش شیرین و آب
- روش کار:
- مقدار کمی جوش شیرین را با چند قطره آب مخلوط کنید تا خمیر نرمی ایجاد شود.
- خمیر را روی طلا بمالید و با یک مسواک نرم بهآرامی سطح آن را بمالید.
- سپس با آب گرم بشویید و با یک دستمال نرم خشک کنید.
- کارایی: جوش شیرین میتواند برخی از تغییرات رنگ سطحی را از بین ببرد، اما اگر علت تغییر رنگ فرسایش آلیاژهای طلا باشد، این روش کمکی نمیکند.
۳. استفاده از سرکه سفید و جوش شیرین
- روش کار:
- طلا را در یک محلول سرکه سفید و جوش شیرین به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه قرار دهید.
- سپس با یک مسواک نرم آن را تمیز کرده و با آب بشویید.
- کارایی: این روش ممکن است برخی لکههای سطحی را از بین ببرد، اما اگر تغییر رنگ ناشی از خوردگی آلیاژها باشد، تأثیری نخواهد داشت.
۴. پولیش طلا با پارچه مخصوص
- روش کار:
- از پارچههای مخصوص تمیز کردن طلا و جواهرات استفاده کنید.
- بهآرامی سطح طلا را با این پارچه مالش دهید تا درخشندگی آن بازگردد.
- کارایی: این روش برای بازیابی درخشندگی مفید است اما اگر تغییر رنگ عمیق باشد، کمک زیادی نخواهد کرد.
۵. آبکاری مجدد طلا (رودیومکاری)
- روش کار:
- اگر طلای شما دارای پوشش رودیوم بوده و تغییر رنگ داده است، میتوانید آن را نزد یک جواهرساز برده و مجدداً آبکاری کنید.
- این فرآیند لایهای جدید از فلز گرانبها روی جواهر قرار میدهد و ظاهر آن را بهبود میبخشد.
- کارایی: این یکی از مؤثرترین روشها برای بازگرداندن رنگ طلای سفید یا زردی که تغییر کرده است.
۶. استفاده از محلولهای مخصوص طلا
- روش کار:
- محلولهای مخصوص تمیز کردن طلا را از فروشگاههای معتبر تهیه کنید.
- مطابق دستورالعمل روی بستهبندی از آنها استفاده کنید.
- کارایی: این محلولها میتوانند برای تمیز کردن و بازیابی درخشندگی طلا مفید باشند اما تأثیری بر تغییر رنگهای عمیق ندارند.
آیا امکان برگرداندن رنگ طلا همیشه وجود دارد؟
در بسیاری از موارد، اگر تغییر رنگ طلا به دلیل آلودگی، چربی یا مواد شیمیایی سطحی باشد، روشهای خانگی ذکرشده میتوانند مفید باشند. اما اگر تغییر رنگ به دلیل:
- خوردگی آلیاژها
- فرسودگی پوشش رودیوم
- اکسید شدن آلیاژهای مس یا نقره درون ترکیب طلا
باشد، روشهای خانگی چندان مؤثر نخواهند بود و تنها راهحل، آبکاری مجدد طلا یا استفاده از خدمات جواهرسازی حرفهای است.
چگونه از تغییر رنگ طلا جلوگیری کنیم؟
برای جلوگیری از تغییر رنگ طلا، رعایت نکات زیر توصیه میشود:
- هنگام استفاده از مواد شوینده، استخر و عطر، طلا را از خود دور کنید.
- طلا را در جای خشک و بهدور از رطوبت نگهداری کنید.
- جواهرات خود را بهصورت دورهای با روشهای مناسب تمیز کنید.
- در صورت نیاز، برای حفظ درخشندگی طلای سفید، هرچند سال یکبار آن را مجدداً آبکاری کنید.
کلام آخر
بازیابی رنگ طلا به میزان و علت تغییر رنگ آن بستگی دارد. اگر تغییر رنگ ناشی از آلودگی یا ترکیب شدن با مواد شیمیایی باشد، روشهای خانگی مانند استفاده از صابون ملایم، جوش شیرین، سرکه سفید و پارچه پولیش میتوانند کمککننده باشند. اما اگر تغییر رنگ به دلیل خوردگی یا اکسید شدن آلیاژهای همراه با طلا باشد، تنها راهحل مؤثر، آبکاری مجدد و خدمات حرفهای جواهرسازی خواهد بود. بنابراین، بهترین راه، جلوگیری از تماس طلا با مواد مضر و نگهداری صحیح از آن است.